Hoe help ik mijn kind met sociaal-emotionele problemen door een leerstoornis? Kinderen met een leerstoornis zoals dyslexie, dysorthografie en dyscalculie hebben problemen bij het leren van cognitieve schoolse vaardigheden zoals lezen, spellen en rekenen. Naast het niet mee kunnen komen op school kunnen kinderen door leerproblemen sociaal emotionele problemen krijgen. Welke gevolgen heeft dit en wat kan je als opvoeder doen?

Wat zijn de sociaal-emotionele effecten van een leerstoornis?

Leerproblemen kunnen van invloed zijn op de ontwikkeling van een kind. Naar schatting heeft zo’n 80% van de kinderen met een leerstoornis ook sociaal-emotionele problemen. Een leerstoornis tast vooral het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen aan omdat een kind ondanks de inspanningen weinig tot geen vooruitgang ziet en meer fouten maakt. Dit kan er voor zorgen dat je kind zich onzeker, machteloos, boos of gefrustreerd voelt en faalangst ontwikkelt. Je kind kan motivatieproblemen krijgen en opzien tegen het naar school gaan. Probleemgedrag kan een manier zijn om gevoelens te verbloemen. Je kind kan ook onzeker worden als klasgenoten snel kunnen lezen of makkelijk rekenen en door klasgenoten als ‘lui’, dom of niet gemotiveerd worden gezien. We zien vaak dat kinderen met een leerstoornis een grotere kans hebben om gepest te worden of zich terug trekken vanuit een gevoel van schaamte.

Hoe ga je hier als ouder mee om?

Als je kind het moeilijk heeft en tegen problemen aanloopt wil je als ouder je kind helpen. Daarom ga je op zoek naar antwoorden, verklaringen en vooral naar handvatten om ondersteuning aan je kind te geven. Elk kind is uniek, daardoor bestaat er niet één juiste aanpak voor de omgang met een leerstoornis. Het is voor jou als ouder zoeken en uitproberen wat werkt bij jouw kind.

Laat onderzoek doen

Als je vermoedt dat jouw kind een leerstoornis heeft, is het belangrijk dat dit wordt vastgesteld. Met het krijgen van een duidelijke diagnose van een leerstoornis kan je kind hulp krijgen en wordt het makkelijker om op school extra maatregelen te nemen. Het kan aan de andere kinderen in de klas worden uitgelegd waarom je kind meer moeite heeft met lezen, spellen of rekenen. Laat dit tijdig onderzoeken, zodat je kind niet onnodig lang blijft aanmodderen.

Zoek informatie

Het helpt als jij als ouder begrijpt wat het concreet inhoudt dat jouw kind een leerstoornis heeft. Verdiep je in het onderwerp door boeken en artikelen te lezen of kijk naar een Youtube filmpje of documentaire. Ga naar een voorlichtingsavond of sluit je aan bij een belangenvereniging of lotgenotengroep. Hierdoor krijg je als ouder inzicht in de leerstoornis en de vaardigheden en competenties die je kind nodig heeft om er mee om te gaan. Het is belangrijk om alle gezinsleden te informeren over de leerstoornis.

Focus op krachten en talenten

Focus je op de sterke punten van je kind, in plaats van op de kwetsbaarheden. Verdiep je in de interesses en talenten van je kind en geef het de mogelijkheid deze te ontwikkelen. Benadruk welke eigenschappen je waardeert. Besteed aandacht aan succeservaringen; wat ging er vandaag goed op school? Geef je kind complimenten die te maken hebben met de ontwikkeling en het leerproces. Complimenten die gericht zijn op het resultaat kunnen juist averechts werken en faalangst opwekken. Het is daarnaast van belang om je kind positief te benaderen: blijf motiveren en waardeer inspanningen.

Versterk het zelfvertrouwen

Als je kind een leerstoornis heeft is het belangrijk dat je leert dat fouten maken niet erg is en dat je hier juist van groeit en leert. Je kind zal dan makkelijker uitdagingen durven aangaan. Moedig je kind aan om (kleine) uitdagingen aan te gaan, hoe eng of lastig het ook lijkt. Het opdoen van succeservaringen door het overwinnen van een uitdaging geeft een boost aan het zelfvertrouwen. Hoe meer positieve ervaringen je kind heeft, hoe sterker het zelfvertrouwen wordt. Zorg er ook voor dat jij als ouder zelf het goede voorbeeld geeft. Als jij laat zien dat je in jezelf gelooft en oplossingsgericht te werk gaat, dan zal je kind dit overnemen.

Emotionele aandacht

Het gezin is een belangrijke en krachtige bron van ondersteuning voor je kind. Probeer een gezellige sfeer te creëren in huis en geef je kind jouw onverdeelde aandacht. Luister naar je kind en geef de ruimte om gevoelens te uiten en meningen te delen. Zorg ervoor dat je kind zich veilig en op diens gemak voelt wanneer jullie gaan oefenen met huiswerk. Wanneer je kind een emotionele uitbarsting heeft omdat iets niet lukt, blijf dan rustig en blijf aanmoedigen. Wanneer het even niet lukt, heeft het weinig zin om door te werken. Toon begrip en neem even pauze om te ontspannen.

Erken de emoties

Het is niet makkelijk voor je kind om een leerstoornis te hebben. Je kind zal zich waarschijnlijk regelmatig boos, gefrustreerd, verdrietig, teleurgesteld, somber, onzeker of angstig voelen. Het is belangrijk dat je als ouder deze gevoelens erkent en je kind serieus neemt. Je leert je kind dan om z’n diens eigen gevoelens serieus te nemen en ernaar te luisteren. Je kan de gevoelens van je kind erkennen door echt naar je kind te luisteren. Sta stil bij wat je kind voelt. Benoem het gevoel, herhaal wat je kind zegt of toon begrip. Het erkennen van emoties levert rust op. Je kind zal zich begrepen voelen en zich daardoor prettiger voelen. Het versterkt de band met je kind.

Lotgenotencontact

Wanneer je behoefte hebt aan steun van mensen die in dezelfde situatie verkeren kan lotgenotencontact iets voor jou zijn. Het is begrijpelijk dat je worstelt met vragen en zorgen rond de leerstoornis en dan is het fijn om dat met lotgenoten te delen. Uit onderzoek blijkt dat lotgenotencontact kan zorgen voor verminderde negatieve gevoelens. Er zijn verschillende vormen van lotgenotencontact. In Nederland is er bijvoorbeeld de vereniging Woortblind. Sprankel vzw is een vereniging die zich inzet voor ouders met normaalbegaafde kinderen met leerproblemen.