De overgang van de basisschool naar de middelbare school is voor sommige leerlingen een grote stap. Er is geen vaste meester of juf of een vast klaslokaal. Bovendien zijn er veel verschillende vakken met het daarbij behorende huiswerk. Achtste groepers vragen zich vaak af hoe ze dat allemaal aan moeten pakken. Het kan een hele geruststelling zijn als leerlingen op de basisschool weten welke leerstrategieën ze op de middelbare school kunnen inzetten om de nieuwe stof te ordenen en zich eigen te maken. Tijdens onze groepsbegeleiding ‘Goed voorbereid naar het voortgezet onderwijs’ komen deze onderwerpen uitgebreid aan bod. De begeleiding geeft, in combinatie met de open dagen die de leerlingen bezoeken, een compleet beeld van wat ze het komende jaar te wachten staat. Hieronder leest u over de groepsbegeleiding die ik geef.

Start begeleiding

Na de voorjaarsvakantie is de groepsbegeleiding, bestaande uit 10 bijeenkomsten, van start gegaan. Aangezien er van één school meerdere leerlingen zijn aangemeld, vindt de begeleiding onder schooltijd plaats op school. Hierdoor zijn de lijntjes met school kort en sluit de inhoud van de begeleiding aan op wat de leerlingen in de klas leren. Aangezien bij de leerlingen die aan deze begeleiding deelnemen dyslexie is vastgesteld, besteed ik extra aandacht aan dyslexie op de middelbare school. Aan het eind ontvangen de leerlingen een dyslexiepaspoort. Hierin staat welke extra (hulp)middelen voor de betreffende leerling geschikt zijn.

Leerstrategieën

Tijdens de begeleiding besteed ik onder andere aandacht aan leerstrategieën. De leerlingen leren verschillende methoden (kaartjesmethode, afdekmethode, overhoormethode) om de stof te leren. Samen met de leerling bekijk ik welke strategie het beste past. Niet voor iedereen is dezelfde methode effectief.

Werkwoordspelling

Ook het gebruiken van een systematische aanpak van werkwoordspelling komt aan bod. Hoe vind je het onderwerp in de zin en wat is een persoonsvorm? Wanneer schrijf je een vervoeging met /dt/, /dd/ of /tt/? Wat gebeurt er bij een sterk werkwoord? Hoe zat het ook al weer met de ‘normale’ spellingregels en hoe pas je de (werkwoord)spelling correct toe in een opstel? Daarnaast is er tijdens de groepsbegeleiding aandacht voor het schrijven van buitenlandse woorden.

Mindmappen

In het vervolgonderwijs wordt een grotere zelfstandigheid van de leerlingen verwacht dan op de basisschool. Dit houdt in dat leerlingen zelf verantwoordelijk zijn voor het leren en maken van huiswerk. Ze moeten meer lezen en ook zal de docent tijdens de lessen veel vertellen. Om deze informatie te ordenen, overzichtelijk te maken en ervoor te zorgen dat het makkelijk kan worden onthouden, maken we gebruik van de mindmap-methode. De leerlingen schrijven hierbij het hoofdonderwerp in het midden van een blad en tekenen van dit hoofdonderwerp lijnen naar de sub-onderwerpen, die zich vervolgens weer vertakken. Zo ontstaat een visuele samenvatting van de stof. Tijdens de begeleiding oefenen de leerlingen hier veel mee. Op een whiteboard wordt bijvoorbeeld een mindmap over het vervolgonderwijs gemaakt. Iedere leerling pakt een eigen kleur en maakt een eigen tak. Na afloop leren ze op een constructieve manier feedback aan elkaar te geven. Het is mooi om te zien dat ze de tips van de andere leerlingen meenemen en toepassen tijdens het maken van hun huiswerk.

Huiswerk

Tijdens de begeleidingen krijgen de leerlingen iedere les huiswerk mee. Op deze manier kunnen ze alvast wennen aan de gang van zaken van komend schooljaar. Ze ervaren hoe het is om huiswerk in te plannen, wat ze kunnen doen als ze vastlopen en wat er gebeurt als ze vergeten zijn om hun huiswerk te maken. Kortom: ze leren de belangrijkste studievaardigheden om goed voorbereid naar het voorgezet onderwijs te gaan.

Anouk Willems (Orthopedagoog)