‘Voor mijn dochter ietsje meer, zij is graag bezig’ – ‘Onze zoon is niet gemotiveerd en hij raffelt zijn werk af’ – ‘Misschien een keuze uit een makkelijk, normaal en moeilijk werkje per vak?’

Na een jaar met lockdowns en een andere manier van werken, hebben de scholen het onderwijs op afstand vorm gegeven. Leerkrachten en ouders slaan de handen ineen om het onderwijs zo goed mogelijk door te laten gaan. De coronacrisis vraagt nu eenmaal ander onderwijs dan normaal en ook elk gezin heeft eigen mogelijkheden. De volgende uitdaging staat voor de deur: hoe bieden we onderwijs op maat?

Lees onze blog of bekijk de video!

1. Differentieer in instructie

Na ongeveer 6 maanden ‘gewoon’ onderwijs, weet je als leerkracht maar al te goed wat de onderwijsbehoeften van jouw leerlingen zijn. Gebruik jouw kennis om groepjes leerlingen op niveau of onderwijsbehoeften in te delen.

 

Je kunt met je leerlingen een vast moment op de dag afspreken waarop jullie ‘live’ gaan middels online videobellen. Geef een instructie op basisniveau, waarin je gebruik maakt van ik-wij-jullie-jij. Je kunt de leerlingen actief mee laten doen door het geven van controle-van-begrip vragen en het gebruik van wisbordjes. Daarnaast is het zinvol om belangrijke denkstappen te laten meeschrijven op een kladpapiertje. Bied op een afgesproken tijd een instructiemoment voor de intensieve- en/of topgroep en geef hen zo een instructie op maat.

Een andere mogelijkheid is om vooraf een instructiefilmpje te maken op basisniveau. Maak ook een filmpje op intensief- en/of topniveau. Je kunt de filmpjes delen met de desbetreffende leerlingen. Werk je op een grotere school met meer dezelfde jaargroepen? Je kunt dan de vakken verdelen met je collega’s en deel de filmpjes met alle leerlingen.

2. Differentieer in de verwerking

Net als in de klas kunnen leerlingen opdrachten maken uit bijvoorbeeld het Plusboek, de Zonaanpak of je kunt één-ster opdrachten bieden. Je kunt voor het verwerken van de lesstof eveneens digitale adaptieve leermiddelen aanbieden. Binnen deze programma’s kan je leerlingen lesstof aanbieden op hun eigen leerniveau. Zie je dat leerlingen uitvallen? Je kunt ze nog even digitaal bij elkaar halen voor een kort instructiemoment. Is het te makkelijk? Kijk dan hoe je ze meer uitdaging kunt bieden.

 

Maak naast het vaste lesrooster een keuzemenu, met opdrachten op verschillende niveaus. Aan ideeën van alle uitgevers en onderwijsgerelateerde websites geen gebrek!
Vergeet niet: niet het vele is goed, maar het goede is veel. Heel veel werk is niet nodig als doelen al eerder worden bereikt.

3. Maak de leerling eigenaar

Eigenaarschap draagt bij aan een beter zelfbeeld en motiveert! Met het delen van het doel voorafgaande aan de les, kunnen leerlingen zelf beoordelen of zij het nodig hebben de basisinstructie te volgen. Merken zij bij de eerste controle-van-begrip-vraag dat het doel duidelijk is? De leerling kan dan verder met de verwerking. Blijft de leerling met vragen zitten na de basisinstructie? Dan kunnen ze zelf de beslissing nemen om deel te nemen aan de verlengde instructie.

Blijft het voor een leerling moeilijk gemotiveerd te blijven voor het schoolse werk? Plan dan een individueel belmoment en onderzoek wat de leerling nodig heeft. Stel persoonlijke doelen met deze leerling op. Laat daarnaast de leerling meedenken over het proces naar de gestelde doelen toe. Uiteraard binnen de kaders van jou als leerkracht.

Deze link zal je helpen in het gesprek: 6 tips voor thuisonderwijs.

4. Spieken mag!

Waar veel scholen zijn begonnen met herhaaldoelen, zal nu steeds meer nieuwe lesstof worden aangeboden. Je kunt naast de leerdoelen ook de bijbehorende strategie op een strategiekaart aanbieden. Je kan deze zelf maken of overnemen uit de methode. Ook worden op internet bestaande strategiekaarten aangeboden. De leerlingen kunnen de strategieën in een schriftje plakken of bewaren in een fotomapje. Vooral leerlingen die herhaling nodig hebben, hebben zo de mogelijkheid om nog eens terug te kijken. Deze leerlingen hebben veel baat bij eenduidige strategieën.

5. Smaken verschillen

Iedereen heeft een eigen leerstijl. De psychologen David Kolb (leerstijlen) en Howard Gardner (meervoudige intelligentie) schreven er al veel over. Net als in de klas, kan je ook nu de leerlingen aanspreken via verschillende instructiekanalen.

Je kunt leerlingen de mogelijkheid bieden om educatief spullen van school te lenen. Lukt dat niet? Dan is er in huis natuurlijk ook veel te vinden! Wees vindingrijk en laat leerlingen gebruik maken van spiegeltjes, maatbekers, legoblokjes, klei, enzovoort. Ook kunnen hulpmiddelen gemaakt worden, zoals de ‘vriendjes van tien’. Bij verlengde instructie is het zeker van meerwaarde concreet materiaal in te zetten.

Bewegen tijdens het leren heeft een positief effect op concentratie, plezier en leerprestaties. Je kunt dit inplannen door energizers aan het dagrooster toe te voegen. Ook kunnen de leerlingen hoepels, wasknijpers, ballen, ballonnen, stoepkrijt en een watervaste stift pakken om allerlei creatieve automatiseringsoefeningen voor spelling en rekenen uit te voeren.

6. Schakel ondersteuning in

Er komt veel op je af als leerkracht. Niet alleen het vormgeven van het lesgeven op afstand, ook jouw eigen (gezins)leven gaat door. Vaak hoef je het niet alleen te doen! Je kunt binnen de school bespreken waar de onderwijsassistent, (lio)stagiaires of vrijwilligers met een onderwijsachtergrond je bij kunnen ondersteunen.

 

HULP NODIG?

Loop je echt vast of heb je een specifieke vraag? Bespreek dit met je collega’s of intern begeleider. Samen kom je heel ver.

En ook de Schoolservice van Opdidakt staat altijd voor je klaar. Wij bieden passende ondersteuning op leerling-, groeps- en schoolniveau. Op dit moment leggen wij contact middels beeldbellen.

Kijk voor meer informatie op onze website verder of neem telefonisch contact op met een vestiging bij jou in de buurt! Heel veel succes!

Lisa de Gruijter (Ontwikkelingspsycholoog)